متخصص نفرولوژی پزشکی است که دوره‌های آموزش تخصصی را در زمینه تشخیص و درمان بیماری‌های کلیوی گذرانده است. متخصص نفرولوژی به ارزیابی، تشخیص و درمان مشکلات کلیه می‌پردازد. نفرولوژیست مشکل کلیه را پس از بررسی نتایج آزمایش ادرار، بیوپسی (نمونه‌برداری)، سونوگرافی یا آزمایش‌های دیگر تشخیص می‌دهد. اگر بیمار به جراحی نیاز داشته باشد، متخصص نفرولوژی غالباً بیمار را به اورولوژیستی معرفی می‌کند که جراحی را برای درمان عارضه‌هایی مانند سنگ کلیه، بیماری کلیوی یا پیوند کلیه انجام می‌دهد.
بیماران غالباً تخصص اورولوژی را با نفرولوژی اشتباه می‌گیرند. اگرچه هر دو متخصص در زمینه مشکلات مشابهی مشاوره می‌دهند، متخصص اورولوژی مشکلات مربوط به کل دستگاه ادراری ـ تناسلی، نه فقط کلیه‌ها را درمان می‌کند.
اگر فکر می‌کنید عملکرد کلیه‌های‌تان دچار مشکل شده است یا زائده یا عفونتی در کلیه‌ها دارید، بدون تعلل از بهترین متخصص نفرولوژی در شهر ری وقت بگیرید.
برای دریافت نوبت بهترین متخصص نفرولوژی در مجتمع درمانگاهی خیریه ولی عصر شهر ری با شماره تلفن‌های 02155933481 و 02155933484 تماس حاصل فرمایید.
عملکرد کلیه
عملکردهای اصلی کلیه به شرح زیر است:
- کلیه‌ها مثابه فیلتری هستند که پسماند متابولیک، سموم و مایعات اضافی را از خون خارج می‌کنند؛
- کلیه‌ها تعادل بین آب و الکترولیت‌ها و تعادل اسیدی ـ بازی (تعادل pH خون) را حفظ می‌کنند؛
- کلیه‌ها متابولیت‌های تنظیم‌کننده فشار خون را فعال می‌کنند و
- آزادسازی هورمون‌ها و تولید هورمون‌هایی مانند کلسیتریول و اریتروپوئیتین نیز از جمله عملکرد کلیه‌ها به شمار می‌آید. اریتروپوئیتین در فرایند تولید سلول‌های خونی در مغز استخوان نقش دارد. کلسیتریول نوع فعالی از ویتامین دی است که غلظت کلسیم را در خون تنظیم می‌کند.
لازم به ذکر است که یون‌های موجود در خون، عملکردهای حیاتی متفاوتی در فیزیولوژی انسان دارند و غلظتشان نیز عامل مهمی در سلامتی است. برای مثال سدیم در تنظیم فشار خون نقش دارد و پتاسیم بر تنظیم ضربان قلب اثر دارد.
دلایل مراجعه به متخصص نفرولوژی
اگر پزشک به ابتلا به بیماری‌ها یا موقعیت‌های آسیب‌زننده به سلامت کلیه مشکوک شود، بیمار را به متخصص نفرولوژی معرفی می‌کند. در ادامه با شایع‌ترین بیماری‌های کلیوی که مرتبط با تخصص نفرولوژی هستند، آشنا می‌شوید.
افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های کلیوی
بیماری کلیوی زمانی بروز می‌یابد که کلیه‌ها آسیب دیده باشد و نتواند خون را به خوبی تصفیه کند. بیماری کلیوی عارضه‌ای جدی است که به درمان و تحت نظر بودن نیاز دارد.
ابتلا به بعضی عارضه‌ها خطر دچار شدن به بیماری کلیوی را افزایش می‌دهد. متخصص نفرولوژی اثر این عارضه‌ها را بر سلامت کلیه بررسی می‌کند. ابتلا به عارضه‌های زیر شما را بیشتر مستعد دچار شدن به بیماری کلیوی می‌کند:
- دیابت؛
- فشار خون بالا و ناراحتی قلبی؛
- لوپوس؛
- گلومرولونفریت: ملتهب شدن بخش‌هایی از کلیه و
- بیماری کلیه پلی‌کیستیک: کیست‌های مملو از مایع در کلیه‌ها وجود دارد.
سنگ کلیه عودکننده
سنگ در کلیه تشکیل می‌شود و به درد شدیدی دامن می‌زند. برای درمان یک سنگ کلیه می‌توانید به پزشک عمومی یا اورژانس مراجعه کنید؛ اما اگر بارها و بارها دچار سنگ کلیه شوید، به متخصص نفرولوژی نیاز پیدا خواهید کرد. متخصص نفرولوژی تشخیص می‌دهد که چه عاملی باعث عود کردن سنگ کلیه می‌شود.
علائم سنگ کلیه عبارت است از:
- احساس درد شدیدی در پایین شکم که رو به پایین در پاها یا کمر منتشر می‌شود؛
- احساس نیاز شدید به ادرار کردن؛
- احساس سوزش هنگام ادرار کردن؛
- حالت تهوع و استفراغ و
- تیره یا قرمز رنگ بودن ادرار به دلیل وجود خون در ادرار.
عفونت شدید کلیه
عفونت کلیه نوعی عفونت مجاری ادراری است. اکثر این عفونت‌ها علت باکتریایی یا ویروسی دارد. عفونت کلیه را نیز غالباً می‌توان با مراجعه به پزشک عمومی یا اورژانس درمان کرد. اما اگر عفونت شدید باشد یا از بین نرود، باید به متخصص نفرولوژی مراجعه کنید.
بعضی از مشکلات فوق اثر قابل‌توجهی بر سلامتی و کیفیت زندگی بیماران می‌گذارند. خوشبختانه متخصص نفرولوژی میتواند طرح درمان موثری را برای بازیابی سلامت بیماران تهیه کند.
آزمایش‌هایی که توسط متخصص نفرولوژی انجام می‌شود
علاوه بر آزمایش‌های متداولی که از طریق اندازه‌گیری میزان اوره، کراتینین و الکترولیت‌های خون و آزمایش ادرار در آزمایشگاه برای تشخیص عارضه‌های کلیوی گوناگون انجام می‌شود، متخصص نفرولوژی آزمایش‌های دیگری را نیز انجام می‌دهد که در ادامه با آنها آشنا می‌شوید.
نمونه‌برداری از کلیه
نمونه‌برداری از کلیه برای تشخیص بیماری‌هایی انجام می‌شود که سطح یا مرحله پیشرفتشان هنوز نامشخص است. متخصص نمونه‌ای از بافت کلیه را در عمل بیوپسی برمی‌دارد و برای تجزیه و تحلیل بیشتر به آزمایشگاه می‌فرستد.
بیوپسی کلیه برای شناسایی نوع بیماری مفید است و به پزشک کمک می‌کند که شدت بیماری را برآورد کند تا بتواند طرح درمان مناسبی را تهیه کند.
سونوگرافی
سونوگرافی عموماً برای تشخیص بیماری‌های کلیوی انجام می‌شود و به‌ویژه برای معاینه رگ‌ها و مجاری ادراری مفید است.
سی تی اسکن
سی‌تی اسکن در صورت شناسایی تومور یا ضایعه برای تشخیص نفرولیتیاز یا سنگ کلیه انجام می‌شود.
سینتی‌گرافی
سینتی‌گرافی یکی از آزمایش‌های پزشکی هسته‌ای است که به ندرت انجام می‌شود و برای بررسی عملکرد دقیق کلیه کاربرد دارد.
متخصص نفرولوژی چه کاری انجام می‌دهد؟
در بخش قبل متوجه شدید که متخصص نفرولوژی چه عارضه‌هایی را تشخیص می‌دهد، درمان می‌کند و تحت نظر می‌گیرد. اما متخصص نفرولوژی چه کاری برای بیماران انجام می‌دهد؟
متخصص نفرولوژی در زمینه درمان بیماران دچار بیماری‌های کلیوی و دیگر عارضه‌های مرتبط تخصص دارد و بنابراین میتواند درمان‌های گوناگونی را به بیماران کلیوی ارائه کند که متداول‌ترین آنها به شرح زیر است:
- همودیالیز: متخصص نفرولوژی مسئول مراقبت از بیمار در زمان دیالیز است. همودیالیز نوعی دیالیز است که در آن از دستگاهی با فیلتر خاص برای پاکسازی خون بیماران استفاده می‌شود.
- دیالیز صفاقی: دیالیز صفاقی نوعی دیالیز است که به‌جای دستگاه خارجی مورد استفاده در همودیالیز، از لایه پوشش‌دهنده داخل شکم بیمار به عنوان نوعی فیلتر طبیعی استفاده می‌کند.
- پیوند کلیه: چنانچه بیمار دچار نارسایی کلیه باشد یا در مرحله پایانی نارسایی کلیه (ESKD) باشد، مجبور می‌شود دیالیز یا پیوند کلیه انجام بدهد. متخصص نفرولوژی معمولاً مسئول مراقبت از بیمار قبل از پیوند کلیه و پس از آن است و پس از جراحی پیوند کلیه نیز بیمار را در بلندمدت تحت نظر می‌گیرد.
- مدیریت فشار خون بالا: بالا بودن فشار خون میتواند مشکلاتی را برای کلیه‌ها ایجاد کند. در واقع فشار خون بالا و بیماری مزمن کلیوی ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. براساس گزارش بنیاد ملی کلیه، فشار خون بالا یکی از علل اصلی ابتلا به بیماری مزمن کلیوی (CKD) به شمار می‌آید؛ همچنین بالا بودن فشار خون میتواند یکی از عوارض CKD باشد. چون این دو عارضه به هم مرتبط‌اند، متخصص نفرولوژی غالباً در نظارت و مدیریت فشار خون بالا نقش دارد.
- مشاوره تغذیه: بیماران کلیوی، به‌ویژه بیماران تحت درمان با همودیالیز، غالباً باید برای مدیریت بیماری‌شان به دقت مراقب رژیم غذایی‌شان باشند. متخصص نفرولوژی راهنمایی‌های تخصصی درباره تغذیه و مصرف مواد مغذی را به بیماران ارائه می‌دهد و میتواند بیمار را به متخصص مجرب تغذیه بیماران کلیوی معرفی کند.
توصیه‌هایی برای مراقبت از سلامت کلیه
سلامت کلیه به شدت به سبک زندگی وابسته است. هرچند بعضی عامل‌های ابتلا به بیماری‌های کلیوی غیرقابل تغییراند، عادت‌های خاصی نیز وجود دارد که از طریق ایجاد آنها می‌توان خطر دچار شدن به بیماری‌های کلیوی را کاهش داد.
- روزانه تقریباً دو لیتر آب بنوشید: میزان مناسب نوشیدن آب به ویژگی‌های شخصی هر فرد بستگی دارد.
- مصرف سدیم را در رژیم غذایی در حد پایین نگه دارید: زیاده‌روی در مصرف سدیم برای کلیه و قلب مضر است.
- از مصرف غذاهای فراوری شده و نوشیدنی‌های قندی خودداری کنید: این مواد سرشار از مکمل‌هایی مانند سدیم، پتاسیم، فسفات و مواد قندی هستند که باعث افزایش میزان سموم در بدن می‌شوند و در نتیجه کار کلیه را برای تصفیه سخت‌تر می‌کنند.
- بیشتر میوه و سبزی میل کنید.
- کربوهیدرات‌ها را در حد تعادل مصرف کنید.
- از پروتئین‌ها گوشت بدون چربی، به ویژه ماهی مصرف کنید. همچنین می‌توانید تخم مرغ و حبوبات را جایگزین پروتئین گوشتی کنید.
- توتون و مشروبات الکلی مصرف نکنید.
- فشار خون را کنترل کنید.
- در صورت ابتلا به دیابت، برای تنظیم میزان گلوکز خون از متخصص کمک بگیرید.
پرسش‌های متداول
چه زمانی برای کف‌آلود بودن ادرار باید به متخصص نفرولوژی مراجعه کنم؟
کف‌آلود بودن ادرار نشانه هشدار مهمی است. ادرار زمانی کف می‌کند که پروتئین اضافی تصفیه نشده در ادرار وجود داشته باشد ـ به این عارضه پروتئینوری می‌گویند. از دیگر علائم پروتئینوری می‌توان به خستگی، تنگی نفس و گرفتگی عضلات اشاره کرد. پروتئینوری دلایل مرتبط متعددی دارد که از خفیف تا جدی متغیر است و به آسیب کلیوی منجر می‌شود. پروتئینوری یکی از شاخص‌های اصلی بیماری کلیوی به شمار می‌آید.
اگر متوجه علائم فوق شدید، حتماً در اولین فرصت به متخصص نفرولوژی مجرب مراجعه کنید. متخصص نفرولوژی دستور می‌دهد آزمایش‌های خون مختلف برای بررسی سلامتی و درستی عملکرد کلیه‌ها و خون انجام شود.
چه زمانی برای مشکل فشار خون باید به متخصص نفرولوژی مراجعه کنم؟
کنترل نکردن فشار خون عوارض مهمی برای بخش‌های مختلف بدن، از جمله قلب، مغز و کلیه‌ها دارد. چنانچه عوارض ناشی از بالا بودن فشار خون به کلیه‌ها آسیب بزند، کارایی کلیه‌ها در تصفیه کردن خون مختل می‌شود. اگر نتوانید فشار خونتان را کنترل کنید، به متخصص نفرولوژی معرفی می‌شوید تا ایشان طرح درمان منحصربه‌فردی را متناسب با نیازها و سبک زندگی‌تان تهیه کنند.
چطور یک متخصص نفرولوژی خوب پیدا کنم؟
برای یافتن یک متخصص نفرولوژی مجرب می‌توانید از خانواده یا دوستانتان بخواهید که متخصص خوبی را به شما معرفی کنند. همچنین می‌توانید در اینترنت به دنبال متخصص کلیه ماهر بگردید، گوگل برای یافتن نزدیک‌ترین متخصصین به محل زندگی‌تان فوق‌العاده است. معمولاً امتیازها و نظراتی درباره کیفیت خدمات هر پزشک در گوگل و سایت‌های مختلف درج می‌شود که با توجه به آنها می‌توانید بهترین انتخاب را داشته باشید.
کلینیک فوق تخصصی نفرولوژی و فشارخون
کلینیک فوق تخصصی نفرولوژی وفشارخون درمانگاه خیریه ولی عصر(عج)زیر نظر آقای دکتر علی مقدم آماده ارائه خدمات ذیل به مراجعه کنندگان محترم می باشد.
لیست برخی از بیماری های مربوط به نفرولوژی
برخی از بیماری هایی که توسط فوق تخصص کلیه و مجاری ادراری (نفرولوژیست) درمان می شوند و در تخصص آنهاست در لیست زیر آمده است.
- بیماری مزمن کلیهCKD
- نارسایی کلیه
- نارسایی حاد کلیه
- بیماری کلیوی پلی کیستیک PKD
- سنگ کلیه
- فشارخون بالا
- پیوند کلیه
- دیالیز
- کیست ساده کلیه
- عفونت مجاری ادراری
- عفونت کلیه (پیلونفریت)
- بیماری کلیوی دیابتی
- هماچوری یا وجود خون در ادرار
- نفروپاتی IGA
- اختلالات مایع و الکترولیتی
- بیماری های گلومرولی
- بیماری های توموگرافی
- پروتئینوری (پروتئین در ادرار)
نفرولوژی و فشار خون بالا (Hypertension)
فشار خون بالا یکی از بیماری هایی است که کنترل آن بسیار مهم است چرا که در صورتی که کنترل نشود می تواند منجر به حمله قلبی، سکته مغزی و بسیاری مشکلات دیگر شود. فشار خون بالا و دیابت دو عامل اصلی در ابتلا به بیماری های کلیوی هستند.
فشار خون بالا توسط متخصص داخلی میتواند کنترل شود اما در شرایطی که درمان بیمار مبتلا به فشار خون بالا پیچیده شد لازم است که به متخصص فشار خون مراجعه شود. فشار خون بالا در تخصص دکتر کلیه است؛ البته اگر مشکل ناشی از بیمار قلبی است لازم است که دکتر قلب مراجعه کنید.
در کنترل فشار خون بالا تغذیه و تغییر سبک زندگی مهم است. بنابراین به توصیه های پزشک خود در این خصوص توجه کنید. در حالت کلی به توصیه های زیر توجه کنید.
- رژیم غذایی سالم تر با نمک کمتر مصرف کنید. به عنوان مثال رژیم غذاییDASHرا دنبال کنید.
- به صورت منظم ورزش کنید.
- سیگار نکشید.
- مشروبات الکلی مصرف نکنید.
- از اضافه وزن خود جلوگیری کنید.
- در صورتی که فشار خون بالا دارید به توصیه های پزشک خود توجه کنید.
