(EEG) نوار مغز یا الکتروانسفالوگرافی آزمایشی است که به پزشکان کمک می‌کند تا ناهنجاری‌ها را در امواج مغزی و یا در فعالیت الکتریکی مغز شما تشخیص دهند. در طول انجام این آزمایش، الکترودهایی که متشکل ازصفحه‌های فلزی کوچک و سیم های نازک هستند را روی پوست سر شما می‌چسبانند. این الکترودها، امواج الکتریکی کوچکی را که از فعالیت سلول‌های مغز شما ایجاد می‌شود، شناسایی می‌کنند. امواج تقویت می‌شوند و به صورت نموداری بر روی صفحه کامپیوتر ظاهر می‌گردند. همچنین می‌توان آنها را ثبت کرده و روی کاغذ چاپ کرد. سپس انجام دهنده تست شما نتایج را می‌خواند و آنها را تفسیر می‌نماید.
فهرست مطالب
تست نوار مغز در درمانگاه ولی عصر شهرری
درمانگاه ولی عصر یکی از مجهز‌ترین مراکز درمانی محدوده شهرری است. مهارت پزشکان، دقیق و به روز بودن تجهیزات، هزینه‌های درمانی مناسب و موقعیت جغرافیایی آن، این مرکز را به بهترین درمانگاه شهرری تبدیل کرده است.
تست نوار مغز در این درمانگاه با همکاری متخصصین مجرب و با سابقه انجام می‌شود. کلینیک تخصصی مغز و اعصاب این درمانگاه زیر نظر دکتر فرشاد یوسف پور، روز‌های دوشنبه از ساعت 13 الی 15 فعال می‌باشد.
نشانی و اطلاعات تماس مجتمع درمانگاهی خیریه ولی عصر
آدرس: شهرری ، میدان نماز ، جنب مسجد جامع ارشاد ، درمانگاه شبانه روزی خیریه ولی عصر(عج) شهرری
تلفن: 55933484-021 و 55933481-021
نوار مغز چه کاربردی دارد
- نوار مغز یا EEG برای ارزیابی انواع مختلفی از اختلالات مغزی استفاده می‌شود. هنگامی که بیمار مبتلا به صرع باشد، فعالیت تشنجی او به صورت امواج سریع و بلند بر روی نوار مغز ثبت می‌شود.
- درافراد مبتلا به ضایعات مغزی، که ممکن است در اثر تومور یا سکته مغزی بوجود آمده باشد، بسته به اندازه و محل ضایعه، امواج EEG به طور غیرعادی کند خواهند بود.
- این آزمایش همچنین می‌تواند برای تشخیص سایر اختلالات تأثیرگذار بر فعالیت مغز مانند بیماری آلزایمر، برخی روان‌پریشی‌ها و اختلال خواب به نام نارکولپسی استفاده شود.
- EEG همچنین ممکن است برای تعیین فعالیت الکتریکی کلی مغز (به عنوان مثال، برای ارزیابی آسیب روانی، مسمومیت دارویی، یا میزان آسیب مغزی در بیمارانی که در کما هستند) نیز استفاده شود. به علاوه، EEG برای نظارت بر جریان خون در مغز، درطول عمل جراحی نیز بکار برده می‌شود.
دلایل دیگری ممکن است وجود داشته باشد که پزشک شما، گرفتن نوار مغز را توصیه نماید.
انواع نوار مغز(EEG)
تست نوار مغز انواع مختلفی دارد که پزشک با توجه به شرایط بیمار مناسب‌ترین آنها را درخواست می‌کند.
EEG معمولی
ثبت یک نوارمعمولی EEG حدود 20 تا 40 دقیقه طول می‌کشد.
در طول آزمایش، از شما خواسته می‌شود که آرام دراز بکشید. معمولاً گاه به گاه از شما خواسته می‌شود که چشمان خود را بازکنید و یا ببندید. در بیشتر موارد، از شما خواسته می‌شود که برای چند دقیقه نفس عمیق بکشید (که هایپرونتیلاسیون نامیده می‌شود).
همچنین ممکن است از یک چراغ چشمک زن برای بررسی اینکه آیا این عمل بر فعالیت مغز شما تأثیر می‌گذارد یا خیر استفاده شود.
EEG در هنگام خواب یا EEG محروم از خواب
EEG خواب در حالی که شما در خواب هستید انجام می‌شود. این تست زمانی که EEG معمولی، اطلاعات کافی را ارائه ندهد و همچنین برای آزمایش اختلالات خواب ممکن است انجام شود.
در برخی موارد، ممکن است از شما خواسته شود که شب قبل از آزمایش، بیدار بمانید تا اطمینان حاصل شود که می‌توانید در حین انجام آزمایش بخوابید که به آن EEG محروم از خواب گفته می‌شود.
EEG سرپایی
EEG سرپایی هنگامی انجام می‌شود که پزشک می‌خواهد تا فعالیت مغز را در طول روز و شب و در یک دوره زمانی یک یا چند روزه ثبت نماید. الکترودها به یک دستگاه ثبت کننده EEG کوچک قابل حمل، وصل می‌شوند که می‌تواند برروی لباس شما با گیره نصب شود.
در حین ثبت نوار، می‌توانید اکثر فعالیت‌های عادی روزانه خود را انجام دهید، اگرچه باید از خیس شدن تجهیزات جلوگیری کنید.
تله متری تصویری
تله متری تصویری که EEG تصویری نیز نامیده می‌شود، نوع خاصی از EEG است که در آن، هنگام ضبط EEG از شما فیلم گرفته می‌شود. این عمل می‌تواند به ارائه اطلاعات بیشتر در مورد فعالیت مغز شما کمک کند.
این آزمایش معمولاً طی چند روز در حالی که در یک اتاق بیمارستانی که برای انجام این تست ساخته شده است بستری هستید، انجام می‌شود.
سیگنال‌های حاصل از تست EEG به صورت بی‌سیم به کامپیوتر منتقل می‌شوند. این ویدئو همچنین توسط کامپیوتر ضبط شده و توسط کارکنان آموزش دیده، تحت نظارت منظم قرار می‌گیرد.
EEG تله متری تهاجمی
انجام این EEG رایج نیست، اما ممکن است برای بررسی اینکه آیا جراحی برای بعضی از افراد مبتلا به نوع پیچیده بیماری صرع، امکان‌پذیر است یا خیر، مورد استفاده قرار گیرد.
این آزمایش، شامل قرار دادن الکترودها بوسیله جراحی به طور مستقیم بر روی مغز است تا مشخص شود که منشاء تشنج دقیقا از کجا است.
آمادگی‌های لازم قبل از نوار مغز
- موهای خود را با شامپو بشویید، اما شب قبل از آزمایش از نرم کننده استفاده نکنید. از هیچ گونه محصول مراقبت از مو مانند اسپری مو یا ژل استفاده نکنید.
- همه داروها (با نسخه و بدون نسخه) و مکمل‌های گیاهی را که مصرف می‌کنید به پزشک خود، اطلاع دهید.
- در صورت دستور پزشک، از داروهایی که ممکن است با آزمایش تداخل داشته باشند، خودداری کنید. بدون مشورت با پزشک خود، مصرف داروها را قطع نکنید.
- 8 تا 12 ساعت قبل از آزمایش، از مصرف هرگونه غذا یا نوشیدنی حاوی کافئین خودداری کنید.
- از روزه گرفتن، در شب قبل یا در روز عمل، خودداری کنید. قند خون پایین ممکن است بر نتایج تأثیر بگذارد.
- هر دستورالعملی را که پزشک، در مورد کاهش خواب، در شب قبل از آزمایش به شما می‌دهد، دنبال کنید. برخی از آزمایشات EEG نیاز به خوابیدن در طول این آزمایش دارند و برخی دیگر اینطور نیستند. اگر قرار است نوار مغزی در حین خواب انجام شود، بزرگسالان ممکن است اجازه نداشته باشند بیش از 4 یا 5 ساعت، در شب قبل از آزمایش بخوابند. کودکان، درشب قبل از آزمایش، نباید بیش از 5 تا 7 ساعت بخوابند.
مراحل انجام تست نوار مغز
EEG ممکن است به صورت سرپایی و یا در هنگام بستری بودن شما در بیمارستان انجام شود. روش انجام تست، ممکن است بسته به شرایط شما و عملکرد انجام دهنده تست، متفاوت باشد. با انجام دهنده تست خود، در مورد آنچه در طول آزمایش، ممکن است که تجربه نمائید، صحبت کنید.
فرآیند کلی انجام آزمایش EEG
- از شما خواسته می‌شود تا روی یک صندلی راحتی و یا روی یک تخت، دراز بکشید.
- بین 16 تا 25 الکترود با یک خمیر مخصوص به پوست سر شما چسبانده می‌شود یا از کلاهک حاوی الکترودها استفاده می‌گردد.
- از شما خواسته می‌شود که چشمان خود را ببندید، آرام باشید و حرکت نکنید.
- هنگامی که ثبت نوار، شروع می‌شود، باید در طول آزمایش، بی حرکت بمانید. انجام دهنده تست، ممکن است شما را از طریق یک پنجره در اتاق مجاور تحت نظر داشته باشد تا هرگونه حرکتی را که ممکن است که باعث خواندن نادرست نوار شود، مانند بلعیدن یا پلک زدن را مشاهده نماید. ثبت نوار مغز ممکن است گاه به گاه، متوقف گردد تا به شما اجازه استراحت داده شود یا اینکه بتوانید موقعیت خود را تغییر دهید.
- پس از اینکه انجام دهنده تست، ضبط اولیه را در حالت استراحت انجام داد، ممکن است شما را با محرک‌های مختلفی آزمایش کند تا فعالیتی در امواج مغزی ایجاد نماید که در هنگام استراحت نشان داده نمی‌شود. به عنوان مثال، ممکن است از شما خواسته شود به مدت 3 دقیقه عمیق و سریع نفس بکشید یا ممکن است شما را در معرض نور چشمک زن شدید قرار دهند.
- این بررسی‌ها، ممکن است تقریباً 45 دقیقه تا 2 ساعت طول بکشد.
- اگر در حال بررسی برای اختلال خواب هستید، EEG ممکن است در هنگام خواب انجام شود.
- اگر لازم باشد تا برای مدت طولانی‌تری تحت نظر باشید، ممکن است برای نظارت طولانی مدتEEG به بیمارستان ارجاع داده شوید (نوار مغز24 ساعته).
پس از اتمام تست نوار مغز
- پس از اتمام آزمایش، الکترودها برداشته می‌شوند و خمیر الکترود با آب گرم، استون یا عصاره گیاه فندق افسونگر، از روی سر شما شسته و پاک می‌شود. گاهی، ممکن است لازم باشد موهای خود را دوباره در خانه بشویید.
- اگر برای آزمایش داروی آرام‌بخشی مصرف کرده‌اید، ممکن است لازم باشد تا زمانی که اثر آرام‌بخش‌ها از بین بروند، استراحت کنید. شما باید از کسی بخواهید که شما را به خانه برساند.
- ممکن است در محل نصب الکترودها بر روی پوست خود، تحریک یا قرمزی پوست داشته باشید، اما این اثرات در عرض چند ساعت از بین می‌رود.
- انجام دهنده تست، به شما اطلاع می‌دهد که چه زمانی می‌توانید داروهایی که قبل از انجام آزمایش، مصرف آنها را قطع کرده‌اید را از سر بگیرید.
- انجام دهنده تست شما ممکن است بسته به وضعیت خاص شما، دستورالعمل‌های اضافی یا جایگزینی را پس از عمل به شما بدهد.
نتایج EEG
پس از تجزیه و تحلیل نتایج EEG، پزشک شما، آنها را با شما بازبینی خواهد کرد. EEG مانند یک سری خطوط مواج به نظر می‌رسد. بسته به اینکه در طول آزمایش، بیدار و یا خواب بوده‌اید، خطوط نوار مغز، متفاوت به نظر می‌رسند، اما یک الگوی طبیعی از فعالیت مغز برای هر حالت وجود دارد. نتایج آزمایش نشان می‌دهند که الگوها، طبیعی هستند یا غیر طبیعی. اگرالگوی طبیعی امواج مغزی در جاهایی قطع شده باشد، ممکن است که نشانه‌ای از بیماری صرع یا اختلال مغزی دیگری باشد. داشتن نوار مغزی غیرطبیعی به تنهایی به معنای ابتلا به صرع نیست. این تست فقط آنچه را که در آن لحظه در مغز شما اتفاق می‌افتد ثبت می‌کند. پزشک شما، آزمایشات دیگری را برای تایید تشخیص اولیه، انجام خواهد داد.
الگوهای غیر طبیعی در نوار مغز، دلایل مختلفی دارند، مانند:
- اعتیاد به الکل یا اختلالات مصرف مواد مخدر(سوء مصرف مواد)
- خونریزی در مغز
- تورم مغز (ادم)
- تومور مغزي
- آسیب وارد شده به سر
- میگرن
- حمله تشنجی مانند صرع
- اختلالات خواب، مانند آپنه خواب یا نارکولپسی
- سکته
خطرات و عوارض نوار مغز
- آزمایش EEG، بدون درد، راحت و به طور کلی بسیار بی خطر است. در حین انجام تست، هیچگونه الکتریسیته‌ای وارد بدن شما نمی‌شود. به غیر از نا مرتب شدن موهایتان و احتمالا کمی احساس خستگی، معمولاً هیچ عارضه جانبی دیگری را نخواهید داشت.
- بعضی افراد ممکن است که هنگام تنفس عمیق در طول EEG احساس سرگیجه کنند.
- اگر اختلال تشنجی دارید، این خطر جزئی وجود دارد که چراغ‌های چشمک زن و تنفس عمیق در طول EEG باعث تشنج شما شود که البته این نادر است. اگر این اتفاق رخ دهد، یک تیم پزشکی آماده هستند تا شما را درمان کنند.
- بسته به شرایط پزشکی خاص شما، ممکن است خطرات دیگری نیز وجود داشته باشد. قبل از انجام عمل حتماً در مورد هرگونه نگرانی که دارید، با انجام دهنده تست خود صحبت کنید.
هزینه نوار مغز چقدر است؟
هزینه آزمایش EEG متفاوت است. بستگی دارد به: شما بیمه داشته باشید یا نه ، تجربه و تخصص پزشک و موقعیت جغرافیایی درمانگاه .
سوالات متداول
1: آیا آزمایش EEG دردناک است؟
EEG (الکتروانسفالوگرام) یک آزمایش بی‌خطر و بدون درد است که فعالیت مغز را اندازه گیری می‌کند.
2: اگر نوار EEG غیرطبیعی داشته باشم چه اتفاقی می‌افتد؟
انجام دهنده تست شما، ممکن است شما را به یک متخصص، مانند یک متخصص مغز و اعصاب ارجاع دهد. یک متخصص می‌تواند بیماری شما را تشخیص، درمان و یا مدیریت کند.
3: نوار مغز برای تشخیص چه بیماری‌هایی استفاده می‌شود؟
- تومورهای مغزی
- آسیب مغزی ناشی از ضربه به سر
- اختلال عملکرد مغز به دلایل مختلف (آنسفالوپاتی)
- التهاب مغز (آنسفالیت)
- اختلالات تشنجی از جمله صرع
- اختلالات خواب
- سکته
4: آیا می‌توانم قبل از انجام آزمایش EEG غذا بخورم؟
می‌توانید قبل از آزمایش غذا بخورید، اما در روز آزمایش کافئین مصرف نکنید یعنی قهوه، نوشابه یا سایر محصولات کافئین دار.
5: آیا برای انجام نوار مغزی باید سر را بتراشند؟
پوست سر شما تراشیده نمی‌شود، اما ناحیه زیر الکترودها تمیز می‌شود تا هر گونه چربی اضافی از پوست سر شما پاک شود. یک ژل یا خمیر مخصوص به الکترودها کمک می‌کند تا آنها، امواج مغزی شما را با کارایی بیشتری دریافت کنند.
6: چه زمانی EEG فوری است؟
اگر بیمار حملات تشنجی جدیدی داشت و یا، افزایش تعداد معمول حملات، تغییر وضعیت ذهنی یا از دست دادن توان عملکردی تازه‌ای را تجربه کرد، باید برای درمان به نزدیک‌ترین اورژانس مراجعه کند.
اگر الگوی تشنج معمولی بیمار تغییر کند، باید به پزشک اطلاع دهد. اگر بیمار هر گونه تغییر در وضعیت روانی یا ضعف، بی حسی یا گزگز جدید را تجربه کرد، باید فوراً به پزشک اطلاع دهد.
