بهداشت دهان و دندان سلامت کلی دندان‌ها، لثه ها و دهان است. مردم معمولاً از اصطلاح “مشکلات دندانی” برای اشاره به مشکلاتی استفاده می‌کنند که بر سلامت دهان و دندان تأثیر می‌گذارد. مشکلات دندانی شامل حفره‌ها، فرسایش دندان، عفونت لثه و بیماری‌های لثه است. این مشکلات می‌توانند باعث درد و ناراحتی شوند و حتی ممکن است بر توانایی فرد برای خوردن تأثیر بگذارند. بعلاوه، مشکلاتی که در ظاهر دندان‌ها ایجاد می شود ممکن است تأثیر منفی بر عزت نفس فرد داشته باشند.

گاهی اوقات افراد به دلیل خجالت کشیدن از دندان های خود یا عدم علاقه به آمپول زدن از رفتن به دندانپزشک اجتناب می‌کنند. بدین ترتیب مشکل را تا زمانی که وخیم‌تر شده و درد شدیدتر شود به تعویق می‌اندازند.

در زیر لیستی از مشکلات شایع دندانی که نیاز به مراجعه به دندانپزشک دارند، علل و گزینه‌های درمانی آن‌ها آورده شده است.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره ی بهترین دندان و یا برای رزرو نوبت در مجتمع درمانگاهی خیریه ولی عصر با شماره تلفن‌های 02155933481 و 02155933484 تماس حاصل فرمایید.

دندانپزشک چه می‌کند؟

دندانپزشک وظایف مهم بسیاری را در حفظ سلامت دهان و دندان بر عهده دارد. چک‌آپ‌ها بخش عمده‌ای از کارهایی هستند که پزشکان برای بیمارانی که به مراقبت از دندان‌های خود اهمیت می‌دهند، انجام می‌دهند. علاوه بر معاینات عمومی، دندانپزشکی عمومی شامل درمان‌های اساسی است که می‌تواند در مطب دندانپزشکی معمولی انجام شود. چنین روش‌هایی ممکن است شامل پر کردن دندان، انجام یک عمل جراحی جزئی مانند کشیدن دندان، و تمیز کردن و پرداخت دندان‌ها باشد.

دندانپزشک بیماران را تشویق می‌کند تا با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن و تمیز کردن منظم، مراقبت‌های دندانی خود را به خوبی انجام دهند، زیرا این عادات خوب می‌تواند به جلوگیری از پوسیدگی و سایر بیماری‌های دندان و لثه کمک کند.

در دندانپزشکی، تخصص‌های خاصی وجود دارد که نیاز به آموزش بیشتر و ایجاد تخصص در یک زمینه خاص دارد. نمونه‌هایی از تخصص‌ها عبارتند از:

درمان ریشه– رشته‌ای است که در درمان بافت‌های داخلی یا پالپ دندان که بیشتر از اعصاب و عروق خونی تشکیل شده است، تخصص دارد. یک متخصص درمان ریشه وظیفه درمان مشکلات ریشه و سایر روش‌ها و معاینات مربوط به دندان داخلی را انجام می‌دهد.
ارتودنسی – با صاف کردن و تراز کردن دندان‌ها و فک‌ها سروکار دارد. متخصص ارتودنسی بریس‌هایی را روی دندان نصب می‌کند و اختلالات مربوط به نامرتبی دندان‌ها را درمان می‌کند. همچنین با مسائل مربوط به استخوان در داخل و اطراف ناحیه دهان که ممکن است به سایر مسائل بهداشتی مرتبط باشد، رسیدگی خواهد کرد.
پریودنتیک – به ناحیه اطراف دندان، از جمله لثه و سایر بافت‌ها اشاره دارد. یک پریودنتیست بیماری لثه و سایر بیماری‌های لثه را درمان می‌کند.
پروتزهای دندانی – حوزه مربوط به دندانپزشکی زیبایی و ظاهر دندان‌هاست. یک متخصص پروتز، ایمپلنت‌ها را برای جایگزینی دندان‌های برداشته شده قرار می‌دهد و با سایر پروتزها در دهان سروکار دارد.
دندانپزشک کودکان – متخصص در درمان دندان‌های کودکان. در صورتی که نواحی خاصی (مانند بیماری لثه) درگیر باشد، ممکن است با سایر متخصصان همکاری کند.

مانند بسیاری از مشاغل در صنعت بهداشت، دندانپزشک نیز باید مراقب و دلسوز و همچنین باهوش و شایسته باشد. از آنجایی که بسیاری از مردم از مراجعه به مطب دندانپزشکی برای درمان می‌ترسند، ضروری است که دندانپزشک با مردم خوب رفتار کند و بتواند به آن‌ها اطمینان دهد و روش‌های درمانی را به روشی ساده برای آن‌ها توضیح دهد.

علائمی که لازم است به دندانپزشک مراجعه کنید

مراجعه به دندانپزشک هر دو سال یا دو بار در سال برای تمیز کردن و معاینه منظم مرسوم است. این ویزیت‌ها دندان‌های شما را تمیز نگه می‌دارد و به دندانپزشک شما کمک می‌کند تا مشکلات بهداشت دهان و دندان را پیدا کند، درمان کند یا از آن جلوگیری کند. بسیاری از افراد، قبل از اینکه وقت ویزیت بعدی آن‌ها نرسد به دندان پزشک مراجعه نمی‌کنند. اما چند نشانه وجود دارد که نشان می‌دهد باید دندان‌هایتان را بررسی کنید، حتی اگر خارج از قرار ملاقات سالیانه شما باشد. بیایید به برخی از علائم نیاز به مراجعه به دندانپزشک نگاه کنیم.

درد دندان

دندان دردهای مکرر یا دردهای تیز دندان می‌تواند نشانه پوسیدگی یا مشکلی عمیق‌تر باشد. اگر منشا اصلی درد شما درمان نشود، مشکلات و همچنین درد شما بدتر خواهند شد.

پوسیدگی دندان زمانی اتفاق می‌افتد که پلاک با قند یا نشاسته غذایی که می‌خورید ترکیب شود. این ترکیب اسیدهایی تولید می‌کند که به مینای دندان حمله می‌کنند. شما می‌توانید در هر سنی دچار پوسیدگی دندان شوید. این مشکل فقط برای کودکان نیست و افزایش سن و فرسایش طبیعی مینای دندان می‌تواند باعث بروز آن شود. بنابراین ممکن است دهان به دلیل سن، بیماری یا داروها خشک شود.

بهترین راه برای جلوگیری از پوسیدگی دندان، مسواک زدن دو بار در روز، نخ دندان کشیدن روزانه و معاینات منظم دندانپزشکی است.

همچنین غذاهای سالم بخورید و از خوردن تنقلات و نوشیدنی‌های پر قند خودداری کنید. از دندانپزشک خود در مورد راه‌های بیشتری برای حفظ سلامت دندان‌های خود سوال کنید.

تورم، درد، یا التهاب لثه

بیماری خفیف لثه به نام ژنژیویت زمانی رخ می‌دهد که پلاک بین دندان‌ها و اطراف آن جمع شده و لثه‌ها را عفونی می‌کند و باعث تحریک و تورم می‌شود. ژنژیویت ممکن است به پریودنتیت تبدیل شود که می‌تواند باعث خونریزی لثه، جویدن دردناک، عقب نشینی لثه و از دست دادن دندان شود.

جدا از تجویز آنتی بیوتیک برای عفونت دندان، دندانپزشکان معمولاً یک روش تمیز کردن عمیق را برای شما انجام می‌دهند که شامل جرم گیری و صاف کردن ریشه برای حذف جرم و پلاک برای معکوس کردن بیماری لثه است. در برخی موارد، فرد ممکن است برای درمان پریودنتیت پیشرفته نیاز به جراحی داشته باشد.

خشکی دهان

یکی دیگر از علائمی که باید به دندانپزشک مراجعه کنید، خشکی مزمن دهان است. اگر آنتی بیوتیک مصرف می‌کنید یا با سایر بیماری‌ها دست و پنجه نرم می‌کنید، ممکن است خشکی دهان شما به عنوان یک عارضه جانبی باشد. هنگامی که خشکی دهان به طور مزمن تجربه می‌شود، احساس بدی خواهید داشت و اگر درمان نشود، حتی می‌تواند منجر به مشکلات دیگری مانند بیماری لثه شود. برای کاهش خشکی دهان، دندانپزشک شما باید بتواند یک روش درمانی را برای شما توصیه کند یا یک دهانشویه مخصوص برای شما تجویز کند.

حساسیت به گرما و سرما

اگر حساسیت شدید به گرما و سرما را تجربه می‌کنید، به خصوص اگر حساسیت ناگهانی باشد، می‌تواند نشان دهنده مشکلات بزرگتری در دندان‌های شما باشد. ساده‌ترین راه حل برای این مشکل، تعیین قرار ملاقات با دندانپزشکتان است. دندانپزشک می‌تواند برای شما خمیردندان مخصوص دندان‌های حساس را تجویز کند یا تلاش کند علت اصلی ایجاد این مشکل را پیدا کند.

درد فک

اغلب، درد فک ناشی از اختلال TMJ است. اگرچه معمولاً جدی نیست، اما می‌تواند دردناک، باعث عدم تمرکز شما و حتی ناتوان کننده باشد. بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال شب‌ها در خواب دندان قروچه می‌کنند. این کار به تنهایی می‌تواند باعث درد فک شود.

اگر از درد خسته شده‌اید با ما تماس بگیرید. ما راه‌حل‌های ساده و غیرتهاجمی را برای درمان مشکل شما ارائه می‌دهیم، مانند وسایل کوچک دهانی که فک شما را تغییر می‌دهند تا به آن استراحت دهید. سردردهای بی دلیل و گوش درد نیز از علائم TMJ هستند. اگر علت اختلال TMJ باشد، دندانپزشک می‌تواند آن‌ها را نیز درمان کند.

دندان ترک خورده یا شکسته

دندان به دلیل جویدن یا گاز گرفتن غذاهای سفت، دندان قروچه در شب یا تصادفات و جراحات ممکن است ترک بخورد یا بشکند. علائمی که می‌تواند نشان دهنده ترک خوردگی یا شکستگی دندان باشد عبارتند از:

حساسیت ناگهانی به دمای سرد و گرم
دردی که می‌آید و می رود
درد در هنگام جویدن

دندانپزشکان دهان فرد را برای پیدا کردن ترک‌ها بررسی می‌کنند. آن‌ها همچنین ممکن است از رنگ دندان استفاده کنند تا آسیب را بهتر ببینند.

درمان دندان‌های ترک خورده یا شکسته متفاوت است. دندانپزشکان بسته به شدت آسیب ممکن است از باندینگ، قرار دادن تاج روی دندان، انجام عمل روت کانال یا کشیدن دندان استفاده کنند.

بوی بد دهان

بوی بد دهان می‌تواند خجالت آور باشد. مطالعات نشان می‌دهد که وضعیت دندانی در حدود 85 درصد از افرادی که بوی بد دهان دارند دلیل اصلی این مشکل است. این مشکلات ممکن است شامل موارد زیر باشند:

بیماری لثه
حفره‌ها
سرطان دهان
خشکی دهان
باکتری‌های روی زبان

دهانشویه فقط بوی ناشی از این مشکلات را می‌پوشاند. اگر بوی بد دهان مزمن دارید، به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا ببینید علت آن چیست.

اگر سرطان دهان دارید

سرطان دهان یک بیماری جدی و کشنده است. این بیماری میلیون‌ها نفر را تحت تاثیر قرار می‌دهد و بعد از ۴۰ سالگی شیوع بیتشری است. اگر این بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود و درمان آن شروع شود، اغلب قابل درمان است.

بزرگترین عوامل خطر سرطان دهان عبارتند از:

سیگار کشیدن یا جویدن تنباکو
مصرف الکل
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)

علائم سرطان دهان یا گلو عبارتند از:

زخم
توده
نواحی ناهموار در دهان
تغییر در گاز گرفتن
مشکل در جویدن یا حرکت زبان یا فک

مراجعه منظم به دندانپزشک می‌تواند به تشخیص زودهنگام سرطان دهان کمک کند. از دندانپزشک خود بپرسید که آیا معاینه سرطان دهان بخشی از معاینه معمول آن‌ها است یا خیر.

به دندانپزشک خود مراجعه کنید اگر:

علائم سرطان دهان را تجربه می‌کنید
در جویدن یا بلعیدن مشکل دارید
در حرکت زبان یا فک خود مشکل دارید

زخم‌های دهانی

انواع مختلفی از زخم‌های دهان وجود دارد که می‌توانند آزاردهنده باشند. آن‌ها معمولاً جای نگرانی ندارند مگر اینکه بیش از دو هفته طول بکشند.

زخم‌های شایع دهان عبارتند از:

آفت (زخم آفتی): این زخم‌ها در داخل دهان و نه روی لب‌ها ایجاد می‌شوند. مسری نیستند و می‌توانند به دلایل مختلف ایجاد شوند.
تاول‌های تب/زخم‌های سرد: ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس، در لبه بیرونی لب ایجاد می‌شود. آن‌ها مسری هستند، می‌آیند و می‌روند اما قابل درمان نیستند.
برفک (کاندیدیازیس دهان): زخم‌های عفونت مخمری در دهان می‌توانند در نوزادان، افرادی که از دندان مصنوعی استفاده می‌کنند، افراد مبتلا به دیابت و افرادی که برای سرطان درمان می‌شوند ایجاد شود.

فرسایش دندان

مشابه پوسیدگی دندان، فرسایش دندان زمانی اتفاق می‌افتد که اسیدهای غذایی باعث از بین رفتن مینای دندان شوند. رژیم‌های غذایی سرشار از قند و اسید می‌توانند احتمال فرسایش دندان را افزایش دهند. افراد مبتلا به خشکی دهان نیز در معرض خطر فرسایش دندان هستند زیرا بزاق کافی برای شستشوی اسید ندارند.

فرد می‌تواند با پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و درمان رفلاکس اسید یا خشکی دهان از فرسایش دندان جلوگیری کند.

دندانپزشکان می‌توانند فرسایش دندان را با باندینگ دندان درمان کنند که شامل استفاده از رزین روی دندان‌های آسیب دیده یا تغییر رنگ می‌شود. آن‌ها همچنین می‌توانند استفاده از روکش را برای جلوگیری از آسیب بیشتر به دندان‌ها توصیه کنند. متأسفانه آسیب ناشی از فرسایش دندان غیر قابل برگشت است.

دندان نهفته

دندان نهفته دندانی است که معمولاً به دلیل کمبود فضا، رشد نمی‌کند. این دندان ممکن است در مقابل دندان دیگری حرکت کند که می‌تواند باعث درد فک و لثه، بوی بد دهان و ناتوانی در باز کردن راحت دهان شود.

دندانپزشکان معمولاً با گرفتن عکس اشعه ایکس دندان‌های نهفته را تشخیص می‌دهند.

بسته به دندان آسیب دیده، دندانپزشک ممکن است از وسایل کمکی برای رویش دندان استفاده کند، دندان‌هایی را که ممکن است آن را مسدود کرده باشند، بردارد یا آن را از طریق جراحی خارج کند