در عمل آندوسکوپی لوله‌ای بلند و نازک مستقیماً برای مشاهده دقیق بافت یا اندام داخلی وارد بدن می‌شود. همچنین آندوسکوپی برای انجام دادن کارهای دیگری مانند تصویربرداری و جراحی‌های کوچک کاربرد دارد.
فهرست مطالب
آندوسکوپی در مجتمع درمانگاهی ولی‌عصر شهرری
دانش و مهارت پزشکان متخصص و دقیق بودن تجهیزات پزشکی دو عامل مهم و تاثیرگذار در انتخاب مرکز درمانی برای انجام آزمایش‌ها و روند درمان هستند. بخش آندوسکوپی درمانگاه خیریه ولی عصر شهرری واقع در میدان نماز شهرری، متشکل از مجرب ترین متخصصین، با بهره‌گیری از به روز‌ترین و بهترین امکانات و دستگاه ها و با رعایت کامل اصول بهداشتی، آماده خدمت رسانی به بیماران عزیز می‌باشد.
همچنین کلینیک تخصصی عفونی درمانگاه ولی عصر زیر نظر آقای دکتر موسی احمدی، در سه بخش گوارش، داخلی و ریه آماده پذیرش بیماران در روز‌های سه شنبه در ساعات 14 الی 16 می‌باشد. بیماران محترم می‌توانند بعد از مراجعه به پزشک متخصص و انجام آزمایش‌های لازم، درصورت نیاز به آندوسکوپی برای رزرو نوبت اقدام کنند.
نشانی و اطلاعات تماس مجتمع درمانگاهی خیریه ولی عصر
آدرس: شهرری، میدان نماز، جنب مسجد جامع ارشاد، درمانگاه شبانه روزی خیریه ولی عصر(عج) شهرری
تلفن: 55933484-021 و 55933481-021
آمادگی برای انجام آندوسکوپی
- حدود 12 ساعت قبل از انجام آندوسکوپی از خوردن غذا و حدود 4 ساعت قبل، از نوشیدن مایعات بپرهیزید.
- بسته به نوع آندوسکوپی، پزشک معالج ممکن است داروهای مسهل برای شما تجویز کند تا دستگاه گوارش پیش از انجام آندوسکوپی کاملا تخلیه شده باشد.
- قطع مصرف داروهای رقیق کننده خون پیش از انجام آندوسکوپی، خطر خونریزی را کم می‌کند. درصورت مصرف این نوع دارو‌ها، پیش از آندوسکوپی با پزشک معالج خود و پزشکان درمانگاه مشورت کنید.
- پزشک متخصص قبل از انجام آندوسکوپی شما را معاینه می‌کند. درصورت داشتن سابقه بیماری خاص (دیابت، فشار خون و…) و مصرف دارو، پزشک خود را مطلع کنید.
مراحل انجام آندوسکوپی
- آندوسکوپی معمولاً عملی سرپایی است، یعنی این که همان روز انجام آندوسکوپی مرخص می‌شوید. آندوسکوپی ناراحت‌کننده است، اما نباید دردناک باشد. نوعی بی‌حسی را با توجه به نوع آندوسکوپی دریافت خواهید کرد. بی‌حسی مانع آگاهی از درد می‌شود. با توجه به نوع بی‌حسی یا بیهوشی دریافت شده ممکن است در زمان آندوسکوپی هوشیار، خواب‌آلود یا خواب باشید. متخصصان پس از بیهوشی مراقب بیمار هستند و علائم حیاتی مانند دمای بدن، فشار خون و ضربان قلب را کنترل می‌کنند.
- در زمان انجام آندوسکوپی که تقریباً 30 دقیقه طول می‌کشد، به پهلوی چپ دراز می‌کشید.
اقدامات پزشک متخصص در طی آندوسکوپی:
- اسپری بی‌حس کننده را به گلویتان می‌زند و محافظ دهان را برای محافظت کردن از دندان‌ها در دهانتان می‌گذارد.
- آندوسکوپ را وارد دهان می‌کند و به سمت مری، معده و دوازدهه حرکت می‌دهد.
- سپس هوا را از طریق آندوسکوپ وارد معده و دوازدهه می‌کند تا مشاهده اندام‌ها آسان‌تر شود.
- تصاویری که آندوسکوپ ضبط می‌کند، روی نمایشگر نشان داده می‌شود تا پزشک وجود مشکلات را بررسی کند یا درمان را انجام دهد.
- در صورت لزوم نمونه‌برداری با برداشتن تکه‌های کوچکی از بافت انجام می‌شود.
- درمان در صورت لزوم انجام می‌شود.
- پزشک تصاویر آندوسکوپ را بررسی و احتمالاً ثبت می‌کند.
- چون انجام آندوسکوپی مستلزم وارد کردن لوله به داخل دهان است، در زمان ورود لوله از محافظ دهانی برای محافظت از دندان‌ها و لب ها استفاده می‌شود.
بهبودی پس از آندوسکوپی
- آندوسکوپی نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد.
- دوران بهبود پس از آندوسکوپی به نوع عمل بستگی دارد. ممکن است بیمار مدتی پس از آندوسکوپی تحت نظر باشد. این مدت معمولاً حدود یک ساعت است و اثر داروهای آرام‌بخش در این مدت از بین می‌رود.
- معمولاً بیماران تا پایان روز نباید کار یا رانندگی کنند، چون هنوز تحت‌تأثیر داروی آرام‌بخشی هستند که برای جلوگیری از درد از آن استفاده شده است. هرگونه تغییر شناختی پیش از ترک کلینیک یا پس از آن باید به پزشک گزارش داده شود؛
- ممکن است کمی درد و ناراحتی وجود داشته باشد. همچنین احتمال دارد علائمی مانند نفخ (ورم ناشی از پمپاژ هوا داخل معده)، حالت تهوع (عوارض بیهوشی) و گلودرد را تجربه کنید. البته این عوارض معمولاً به سرعت برطرف می‌شود. چنانچه پزشک اجازه بدهد، می‌توانید فعالیت‌های معمول روزمره مانند کار و رانندگی را از روز بعد شروع کنید.
گاهی اوقات آندوسکوپی در کنار عمل دیگری مانند سونوگرافی یا سی تی اسکن انجام می‌شود. در صورت لزوم به انجام بررسی‌های بیشتر، بیماران می‌توانند به بخش‌های کولونوسکوپی، تصویربرداری و آزمایشگاه این درمانگاه مراجعه کنند.
پس از انجام آندوسکوپی، بیماران می توانند برای بررسی نتیجه آزمایش خود به متخصصین گوارش، داخلی و تغذیه حاضر در درمانگاه خیریه ولی عصر مراجعه کنند.
اهمیت انجام آندوسکوپی
دلایل اصلی انجام آندوسکوپی به شرح زیر است:
- بررسی: برای مثال اگر بیمار علائم استفراغ، دل درد، اختلال‌های تنفسی، زخم معده، اختلال بلع یا خونریزی دستگاه گوارش را داشته باشد، آندوسکوپی برای یافتن علت بروز علائم انجام می‌شود.
- تأیید تشخیص: با استفاده از آندوسکوپی می‌توان نمونه‌برداری را برای تأیید تشخیص ابتلا به سرطان یا بیماری‌های دیگر انجام داد.
- درمان: به کمک آندوسکوپی می‌توان بعضی بیماری‌ها را مستقیماً درمان کرد؛ برای مثال می‌توان آندوسکوپی را برای سوزاندن یا با حرارت بستن (کوتری) رگ خونریزی دهنده یا برداشتن پولیپ به کار برد.
بیمارانی که از سوزش مداوم سردل شکایت دارند و مشکلشان حتی با مصرف دارو برطرف نمی‌شود، بهتر است آندوسکوپی انجام بدهند. رفلاکس مزمن اسید باعث ابتلا به مری بارت می‌شود که یکی از عامل‌های خطر ابتلا به سرطان مری به شمار می‌آید. آندوسکوپی به پزشکان کمک می‌کند تا رشد احتمالی تومورهای سرطانی را تحت نظر بگیرند و بتوانند آنها را در مراحل اولیه بردارند؛ به این ترتیب شانس طولانی‌تر شدن عمر بیمار و برخوردار شدنش از زندگی سالم بیشتر می‌شود.
دستورالعمل واضحی درباره سن خاص انجام اولین غربالگری آندوسکوپی برای تشخیص مری بارت یا ضایعه‌های پیش‌سرطانی وجود ندارد، هرچند متخصصین گوارش بازه سنی 40 ـ 50 سال را توصیه می‌کنند.
آندوسکوپی بهترین روش برای تشخیص مری بارت و سرطان مری در مراحل اولیه است. بیماران مبتلا به مری بارت بیشتر در معرض خطر ابتلا به زخم، تنگی و سرطان مری قرار دارند؛ همچنین این گروه از بیماران بیشتر مستعد ابتلا به گونه خاصی ازسرطان، موسوم به آدنوکارسینوم مری هستند. متأسفانه سرطان اکثر بیماران در مرحله پایانی تشخیص داده می‌شود، به همین دلیل مهم است که آندوسکوپی برای غربالگری ضایعه‌های پیش‌سرطانی و نمونه‌برداری از بافت انجام شود. درمان مری بارت و مراحل اولیه سرطان مری را می‌توان از طریق آندوسکوپی انجام داد و لزوم انجام جراحی‌های جدی و بزرگ مری را از بین برد.
پرسش‌های متداول
بیماران هر چند وقت یک‌بار باید آندوسکوپی انجام بدهند؟
اکیدا توصیه می‌کنیم که متخصص گوارش، بیمارانی را که مبتلا به مری بارت تشخیص داده شده‌اند، هر سه تا پنج سال یک‌بار معاینه کند. متخصص آسیب شناسی قطعات بافت نمونه برداری‌شده را بررسی می‌کند تا تعیین کند که آیا سرطان وجود دارد یا خیر. همچنین پاتولوژیست پس از بررسی بافت می‌تواند هر گونه تغییر غیرعادی یا دیسپلازی(ضایعه پیش‌سرطانی) نمونه‌های بافت مری را شناسایی کند.
به جز آندوسکوپی روش دیگری برای غربالگری مری بارت و سرطان مری وجود دارد؟
خیر، هیچ روشی به اندازه آندوسکوپی کارآمد نیست.
نتایج آندوسکوپی چه زمانی اعلام می‌شود؟
پزشک یافته‌های تشخیصی را بلافاصله در اختیارتان می‌گذارد. آماده شدن نتایج نمونه‌برداری چند هفته طول می‌کشد.
بعد از انجام آندوسکوپی در چه صورت باید مجدد به درمانگاه مراجعه کنم؟
در صورت داشتن هر یک از علائم زیر پزشک خود را مطلع کنید و به درمانگاه مراجعه کنید:
- سرفه مزمن یا سرفه خون‌آلود یا بالا آوردن خون
- اختلال در بلع
- تب و لرز
- خونریزی مقعدی: مدفوع سیاه و قیری
- گلودرد شدید، دل درد یا احساس درد در قفسه سینه
چه کسانی باید آندوسکوپی فوقانی انجام بدهند؟
چنانچه علائم زیر بروز یابد و توضیحی برای علائم نداشته باشید، باید آندوسکوپی فوقانی انجام بدهید:
- دل درد
- خونریزی دستگاه گوارش فوقانی
- حالت تهوع و استفراغ
- مشکلات بلع
- کاهش وزن
آیا آندوسکوپی ایمن است؟
آندوسکوپی به‌طور کلی بسیار ایمن است، بااین‌حال ممکن است چند عارضه جانبی مانند موارد زیر را به دنبال داشته باشد:
- سوراخ شدن: پاره شدن دیواره روده
- واکنش به داروی آرام‌بخش
- عفونت
- خونریزی
- پانکراتیت در اثر انجام ERCP
با این حال، متخصصین درمانگاه ولی عصر شهرری در تلاش اند تا مهارت و تسلط و با رعایت کامل اصول بهداشتی این عوارض و خطرات را به حداقل برسانند و روند تشخیص و درمان را برای بیماران رضایت بخش‌تر کنند.
آیا آندوسکوپی دردناک است؟
آندوسکوپی عمل دردناکی نیست. اکثر بیماران به عبور دادن دوربین از گلوی‌شان حساسیت نشان می‌دهند، البته زدن اسپری بی‌حسی به گلو و تزریق آرام‌بخش خفیف معاینه آندوسکوپی را بسیار راحت‌تر می‌کند.
چرا پزشکان انجام آندوسکوپی را ضروری می‌دانند؟
آندوسکوپی فوقانی نمونه‌برداری و مشاهده مستقیم را ممکن می‌سازد. آندوسکوپی برای تشخیص دادن مشکلات دستگاه گوارش فوقانی، از قبیل موارد زیر، دقیق‌تر از رادیوگرافی است:
- رفلاکس اسید (بیماری رفلاکس معده به مری یا GERD) و سوزش سر دل
- تومورهای سرطانی و پیش‌سرطانی
- التهاب‌هایی مانند ازوفاژیت، گاستریت و التهاب دوازدهه
- اختلال‌های دستگاه گوارش از قبیل بیماری سلیاک و بیماری کرون
- زخم معده
- اختلال‌های بلع
انجام آندوسکوپی معمولا چقدر زمان می‌برد؟
آندوسکوپی، بسته به وضعیت بیمار، معمولاً 15 ـ 30 دقیقه طول می‌کشد.
پس از آندوسکوپی می‌توانم رانندگی کنم؟
تقریباً یک ساعت طول می‌کشد تا اثر بی‌حسی موضعی کاملاً از بین برود. از بین رفتن اثر داروهای آرام‌بخش 24 ساعت طول می‌کشد، بنابراین توصیه می‌کنیم در این مدت از رانندگی یا کار با ماشین‌آلات سنگین خودداری کنید. بااین‌توصیف لازم است هماهنگی‌های لازم را انجام بدهید تا یکی از نزدیکان شما را به خانه برساند. دوران بهبود بیهوشی عمومی کمی بیشتر طول می‌کشد.
